PHẠM CAO HOÀNG VÀ THƠ

Vũ Trà My

thực hiện

 

 

 

 

 

 

 

PCH (ṿng tay)

 

 

Vũ Trà My: Anh) đến với thơ từ lúc nào ? Đă có bài thơ nào của một ai đă từng làm Chị (Anh)yêu thích đến tận lúc này ?

 

Phạm Cao Hoàng: Thời học Trung Học Đệ Nhất Cấp ở trường Nguyễn Huệ, Tuy Ḥa (1961 – 1965) tôi chơi thân với người bạn cùng lớp tên Phạm Thành Long. Nhà Long ở La Hai (cách Tuy Ḥa khoảng 50 km), và tôi thường theo Long đi xe lửa về La Hai chơi. Sân ga, tiếng c̣i tàu, những toa tàu, tiếng máy x́nh xịch, t́nh bạn thuở học tṛ… tất cả gắn liền với tuổi thơ tôi. Trong thời gian này tôi đọc được bài thơ VU VƠ của Tế Hanh. Những ngày nghỉ học tôi hay tới/ Đón chuyến tàu đi đến những ga/ Tôi đứng bơ vơ xem tiễn biệt/ Ḷng buồn đau xót nỗi chia xa… Bài thơ gây ấn tượng mạnh nơi tôi đến nỗi, hồi ấy, cứ mỗi lần đọc bài thơ này là tôi rơm rớm nước mắt. Từ đó tôi bắt đầu yêu thi ca và nuôi mộng làm thi sĩ. Đến năm 1969 tôi chính thức có bài thơ đầu tiên của ḿnh: bài ĐI GIỮA CHIẾN TRANH.(*) Đến bây giờ, đọc lại bài thơ VU VƠ của Tế Hanh tôi vẫn c̣n giữ nguyên cảm xúc.

 

Vũ Trà My:Theo anh,  khi làm thơ và công bố rộng răi cho tất cả độc giả, anh có nghĩ cảm hứng đó cần trau chuốc hay chỉnh sửa như thế nào để cho mọi người yêu thơ cùng đọc, có thể hiểu được, và có thể chia sẻ cảm xúc này không? Hay chỉ tôn trọng đúng cảm xúc của ḿnh trong phút cảm hứng bất chợt đó và đứa con tinh thần ra đời?

 

Phạm Cao Hoàng: Thật ra tôi chưa bao giờ có ư định viết một bài thơ về một đề tài nào cả, mà thơ đến bất chợt từ cảm xúc, rồi giữ lấy cảm xúc đó để phát triển. Tất nhiên, bao giờ cũng phải đọc lại, sửa chữa thêm trước khi gửi đăng báo. Hồi đó tôi và nhiều bạn văn khác gửi bài cho các báo không nằm trong ư định muốn công bố tác phẩm của ḿnh, mà đơn giản chỉ v́ thích đăng báo. Gửi bài đi, chờ báo ra xem có bài ḿnh không, nếu có th́ tự đọc, tự feel good. Cùng bài thơ đó nhưng đọc trên một tờ báo vẫn thấy thích hơn là khi đọc trên bản thảo. Dần dần, có những chia xẻ của người đọc là điều đến tự nhiên. Vậy thôi.

 

Vũ Trà My: Anh  nghĩ bây giờ nếu có một bài thơ mới .anh sẽ chia sẻ đứa con tinh thần của ḿnh theo tạng thơ bấy lâu nay, hay nên sửa đổi lại chút ít hoặc thay đổi hẳn theo trào lưu bây giờ ?  Như thơ cách tân dùng chử mới lạ ,thơ theo hậu hiện đại, thơ tŕnh diễn , thơ tân h́nh thức, thơ dùng chữ dung tục…etc....?

 

Phạm Cao Hoàng: Tôi theo dơi khá thường xuyên những nỗ lực cách tân thơ của nhiều người viết trong và ngoài nước trong mấy chục năm qua. Tuy nhiên, các trào lưu này hoàn toàn không ảnh hưởng ǵ đến tôi. Đối với tôi, trước sao sau vậy. Tôi cho rằng h́nh thức nào cũng được (Chẳng hạn như thơ có vần hay không vần…), miễn là chuyển tải được cảm xúc của ḿnh. Khi đọc những bài thơ thuộc vào loại kiệt tác của thi ca Việt Nam, chúng ta cảm nhận bài thơ đó hay là v́ nhiều yếu tố khác, chứ không phải v́ h́nh thức của bài thơ. Có những cảm xúc phù hợp với thơ vần hơn là thơ không vần, và ngược lại. Chưa kể là năng khiếu bẩm sinh của từng tác giả có khác nhau: có người chuyên viết thơ có vần điệu, nhưng có người th́ không. Cao Thoại Châu có những câu thơ xuất thần, đọc xong tôi c̣n bị ám ảnh nhiều ngày nhiều tháng, đều là thơ vần:

 

Hăy nghe Cao Thoại Châu dùng thơ vần diễn đạt nỗi buồn:

Tôi về sầu trắng hai tay
Đi như quân tướng trong ngày bại vong
(Cao Thoại Châu, bài thơ TÔI VỀ SẦU TRẮNG HAI TAY, 2010)

 

Một nỗi buồn khác:


Trăm cơn sầu đang đổi cơn say
Tôi đốt quán, em đừng buồn tôi nhé
Mở giùm tôi chai nào cay đắng nữa
Ly vỡ rồi cứ đổ xuống thân tôi
(Cao Thoại Châu, bài thơ QUÁN CỦA NGƯỜI TÊN V., 1996)

 

Sự ngang tàng:


Ta chỉ bực ḿnh mỗi lúc qua sông
Sợ sóng cuốn đi th́ trái đất thành tuyệt tự
(Cao Thoại Châu, bài thơ VÔ ĐỊNH HÀNH, 2009)

 

Trong khi đó, NH. TAY NGÀN sở trường loại thơ không vần với những bài thơ thuộc loại thần sầu.    Có một bài thơ của NH. TAY NGÀN mà một người bạn của tôi nói rằng mỗi khi đọc bài thơ này bạn ấy thấy thơ chạy trong người rần rần:   NỖI LIÊN ĐEN TỐI VÔ CÙNG. Trong thi ca Việt Nam, đây là một trong những bài thơ không vần dài nhất  và hay nhất. Nếu NH. TAY NGÀN dùng h́nh thúc thơ vần th́ đă không thể có bài thơ này.

 

Vũ Trà My: Nếu để giới thiệu ngắn gọn đúng nhất về tạng thơ của anh ..anh sẽ giới thiệu với độc giả bài thơ nào của ḿnh?


Phạm Cao Hoàng: Mời các bạn đọc bài  NHỚ CÚC HOA (Viết năm 1974).

 

Vũ Trà My: Sau 1975 anh c̣n sáng tác không? Và gần đây anh có in tập thơ nào không?

Phạm Cao Hoàng: Từ 1975 đến nay tôi viết chưa tới 10 bài thơ. Tháng 5/2010 nhà xuất bản THƯ ẤN QUÁN của anh Trần Hoài Thư có giúp in một tuyển tập thơ của tôi: MÂY KHÓI QUÊ NHÀ. Phần lớn các bài trong tuyển tập thơ này đều viết trước 1975, số c̣n lại viết sau 1975.

 

Vũ Trà My : Rất cám ơn nhà thơ Phạm Cao Hoàng đă dành cho chúng tôi cuộc phỏng vấn này.

 

(Trích trong bài THƠ QUA MẮT NH̀N CỦA PHẠM THỊ NGỌC LIÊN VÀ PHẠM CAO HOÀNG do Vũ Trà My thực hiện, tháng 12.2010).

 

Nguồn: http://vanhoaviet.us/

 

tài liệu PCH gởi